Aantekeningen |
Herkomst Peter van den Bergh
Roepaen:
In het kerkarchief van Ottersum lezen we dat Roepaan al sinds de 17e eeuw een belangrijke plaats inneemt in de Ottersumse gemeenschap. In 1694 ondertekende voirstaender Dierick Peters aen die Roepan als notabele mede de benoemingsakte van kapelaan Ter Bruggen van de "gemeinde tot Otersom". In 1731 is Hendrick Peters van der Rupan eigenaar van een huis met een stuk bouwland bij de kerk in Ottersum.
Volgens kadasterkaart van 1731-1732 is Hendrick Dercks eigenaar van de Roepaen. Hij is de zoon van Derck aan die Roepaen = zoon van Peter aen die Roepaen. Hermine Dercks is de zus van Hendrick Dercks.
Via huwelijk van Peter van den Bergh met Hermine Dercks zou – zo is tenminste de meest aannemelijke theorie – de familie van den Bergh in bezit zijn gekomen van de Roepaen. Volgens de Loo-Kroniek zou Peter van den Bergh zeer waarschijnlijk eerst met Hermina Dercks zijn getrouwd en daarna met Anna Wolters. Volgens Henk Jaspers is het waarschijnlijk precies andersom: eerst met Anna Wolters (acht kinderen) en daarna met Hermina Dercks, waarmee Van den Bergh wordt verbonden met de Roepaen. Ook Elisabeth Verhoeven stelt dat het onmogelijk was dat Peter eerst met Hermine Dercks trouwde, want daarvoor zou Hermine Dercks te jong geweest zijn.
Peter van den Bergh
Vaststaat dat Peter van den Bergh tussen 1722 en 1738 in Kessel woonde. Daar kreeg hij samen met Anna Wolters acht kinderen, die allen in Kessel werden gedoopt. In deze jaren kon hij nog niet op de Roepaen hebben gewoond , want – aldus Henk Jaspers – je liet in die tijd (alles ging nog te voet) niet je kinderen een stuk verderop dopen, als je een kerk om de hoek had.
Van Anna Wolters is bekend dat ze geboren is in Kessel, gedoopt op 16-11-1699 te Kessel, dochter van Jan Wolters en Elberta Holtermans. Daarnaast is nog bekend dat in Kessel nog twee zonen (Theodorus, 1696, en Simon, 1697) en een dochter (Elisabeth, 1696) Wolters zijn geboren. Van Anna Wolters is bekend dat ze in 1769 nog in leven was; toen was er een Anna Wolters getuige bij de doop van Elisabeth van den Bergh (= dochter Johannes van den Bergh / = kleindochter Anna Wolters?). Peter van den Bergh leefde in ieder geval in 1765 nog, want toen ondertekende hij een brief i.v.m. inbraak in zijn woning. Gezien het document Landgericht Kleve (=Hypotheekbrief – een Hypotheekbrief bekrachtigd door de Burgemeester en Schepen van Gennep die getuigen met raad en daad dat de verpachte roerend en onroerend nagelaten aan hun kinderen door Peter van den Berg en Anna Wolters = ondertekend door drie kinderen + 1 aangetrouwde van kind van den Bergh/Wolters)) van juni 1780 zijn zij tussen 1765/1769 – 1780 overleden.
Als theorie van eerst huwelijk Anna Wolters en daarna Hermine Dercks zou kloppen, zou Peter van den Bergh op hoge leeftijd in huwelijk zijn getreden met Hermine Dercks (aannemelijk??). Opvallend is ook dat in dit stuk de naam Hermine Dercks niet voorkomt. Zou dan ook mogelijk zijn dat Peter van den Bergh niet via huwelijk in bezit is gekomen van Roepaen maar op andere manier: aankoop???
Peter van den Bergh zou niet onbemiddeld zijn geweest. Henk Jaspers: “Peter van den Bergh heeft in 1725 pachtrechten op weides aan de Maas nabij het Genneperhuis, achter de uitmonding van de Niers. Die weides zijn dan al tijdenlang pachtweien van die boeren van het Landgoed Zelder. Een van die (hoofd)pachters van ‘t Zelder was om die tijd Mews Wolters: (Mews=Bartholomeus). Bewoners Zelder waren gericht op Kessel- Hommersum. Peter vd B. wordt dan aangemerkt als pachter van de eigenaren van ’t Zelder en dat was Baron von Romberg uit Brunninghausen. Moeder van deze laatste was Judith van Gent zu Dieden (Didam) Dat volgens Kleefs kadaster van 1732. Judith was in 1651 getrouwd met ene Baron von Romberg. De andere investeerder op het landgoed Zelder is Herr Rath Forell uit Kleve. Deze heeft land op ’t Zelder als borg op zijn geld. Maar ook land aan de Maas. Peter van den Berg is dus in rijk gezelschap!”
Afkomst Peter van den Bergh
In de omgeving van Ottersum-Kessel zijn in verschillende dorpen een aantal Van den Berghs gevonden waarmee mogelijk een link is te leggen naar ‘onze’ Peter van den Bergh. Het blijft tot nu bij interpreteren van de gevonden informatie, de harde feiten ontbreken echter vooralsnog. De meest gangbare theorieën:
Theorie Elisabeth Verhoeven:
Link met Goch. Daar in doopboeken kinderen gevonden van Bartholomeus van den Bergh x Agnes Wolters tussen 1699-1723 – eventueel oudere (oudste) broer en zus van Peter van den Bergh x Anna Wolters. Daarnaast komt in Goch ook in doopboek kinderen voor van Wilhelm van den Bergh x ?/Agnes Berghmans in jaren 1702-1717. In Kranenburg komen nog kinderen voor in doopboek in jaren 1702-1708 van Wilhelm van den Bergh x Johanna Dormans. Verder nog een huwelijk van Albert van den Bergh x Maria Elisabeth Drissen in 1697 in Kellen.
Omdat het eerste kind van Peter van den Bergh x Anna Wolters in 1722 wordt gedoopt en er geen Peter in de doopboeken voorkomt kunnen bovengenoemde Van den Berghs (Bartholomeus, Wilhem (2x)) niet de vader zijn van peter, maar hooguit een broer. Gezien huwelijk met Agnes Wolters zou het aannemelijk kunnen zijn dat Bartholomeus en Peter broers zijn, echter hoogst onwaarschijnlijk dat Agnes en Anna zusters zijn (Agens geboren voor 1679, Anna geboren in 1699). Maar Bartholomeus kan geen broer zijn van Peter als Albert van den Bergh (huwelijk 1697 in Kellen) mogelijk de vader is – Bartholomeus eerste kind wordt namelijk gedoopt in 1699. Qua huwelijksjaar is het zeker mogelijk dat Albert van den Bergh de vader is van Peter van den Bergh, en als Bartholomeus al familie zou zijn dan zou het een broer kunnen zijn.
Theorie Henk Jaspers:
Henk Jaspers heeft in Weeze een aantal Van den Berghs gevonden waarmee volgens hem de link is te leggen naar Peter van den Bergh. Peter van den Bergh is de zoon van Lambert van den Bergh (overleden Weeze 19-09-1711) x Johanna de Greef (dochter van Joannes de Greef – 1637-1727 Weeze), gedoopt op 13-03-1684. Alle kinderen uit dit huwelijk zijn: Mechtilde (11.09.1672); Theodora 23.01.1674; Johann 01.10.1675; Peter 06.04.1678; Theodor 13.12.1679; Catharina 30.06.1681; Peter 13-03-1684.
Peter van den Bergh huwde te Weeze met Anna Margaretha Freriks en zij kregen voor zover bekend drie kinderen: Lambert 20.06.1716; Maria Catharina 14.05.1719; Lambert 18.12.1721. Anna Margaretha Freriks is zeer waarschijnlijk na het derde kind overleden waarna Peter van den Bergh met Anna Wolters huwde in Kessel. Hun eerste kind was Anna Elisabeth in 1722 en sluit mooi aan bij deze rij en verklaart tevens waarom er geen Lambert als zoon is bij Anna Wolters. Peter van den Bergh is volgens deze theorie dus in ieder geval 81 jaar geworden (brief aan gemeente over diefstal in 1765). Anna Wolters in 1699 geboren. Zij zou dus 15 jaar jonger zijn dan Peter van den Bergh. Dat past wel weer goed in het verhaal dat het Peter van den Bergh zijn tweede huwelijk is geweest.
Mocht deze theorie kloppen dan is het vrijwel onmogelijk dat Peter van den Bergh naast Anna Wolters met Hermine Dercks zou zijn getrouwd, niet ervoor (te jong) en niet daarna (te oud).
Mijn theorie:
Volgens mij is Peter van den Bergh nooit getrouwd geweest met Hermine Dercks. Na overlijden Anna Wolters (1769) niet – te oud – voor huwelijk Anna Wolters (voor 1722) ook niet – te jong (opvatting Elisabeth Verhoeven). Hoe Peter van den Bergh in bezit is gekomen van de Roepaen is dan ook niet door vererving gebeurd, maar mogelijk door koop. Is dan gebeurd na 1731, toen nog in bezit van Hendrick Dercks. Misschien is Peter van den Bergh komen werken op de Roepaen, was er bij Dercks geen erfopvolging en heeft hij het daarom kunnen kopen – had er al een band mee omdat hij er werkte. Of hij had geld (was niet onbemiddeld - pachtte blijkbaar al weides in omgeving van Gennep) en heeft zijn geld ingezet voor aankoop van de Roepaen waar hij in 1738 heen verhuisde (is rond 1740 blijkbaar zijn dochter Mechtildes geboren).
Lastige in dit verhaal is echter dat er volgens de Loo-Kroniek wel een familierelatie bestond tussen de Van den Berghs en Dercks vanwege de jaargetijden voor Hendrick, Hermina en Jasper Dercks betaald door Welbert en Johannes van den Bergh en dat Elisabeth van den Bergh in 1777 meter was bij doop van dochter van een Johanna Dercks.
Het testament van Johannes van den Bergh is eenvoudiger. Het is een testament van hem en zijn vrouw op de langst levende. Maar als een van de vier kinderen zijn legitiem deel zou opvragen dan mogen de andere drie er niet onder lijden.
Transcriptie fundatie jaargetijden Peter van den Bergh x Anna Wolters
In de naam van de alderheiligste Dagvuldigheidt
Te weeten sij hiermeede dat de kinderen van Peter van den Berg saeliger en Anna Wolters zaliger, eheluijden woonden voor desen in de roepaen in de Parochiekerk tot Ottersom, op het versoek van hunnen voorgenoemde ouders voor ider een namelijk voor Peter van den Berg een jaargeteij ten ..igen dagen als ook een voor haar moeder Anna Wolters gestigt hebben, het welk voor den vader zal gehouden worden in de Maende van october en voor de moeder Anna Wolters in de maend van november en hebben hier voor gestigt hondert guldens Clefs voor ieder naemelijk vijftig guldens Clefs waarvan de Heer Pastoor jaarlijks treckt 20 … Clefs, den Custer 10 … en de kerk 20 … en dit geld of fundatie beijde gesondeert in den Raet waarop Jan Tunnissen tegenswoordig woont gelegen in het alsdonck naabij den so genoemden kerckhof neffens den kamp van Hermen Ebben, den welcken tegenswoordig Jan pellen heeft aangekogt, aen de seijde neffens de gemeene straet en sullen de bewoonders van desen Raet Eewig en Erfelijk verpligt zijn jaarlijks als desen jaargetijden gehouen zijn de Heer Pastoor, Custer en Kerckmeester prompt met goed en gangbaar geld te betalen.
In orkonde van waarheijd, en dat deese fondatie met bewilliging van alle kinders geschiet is, so is haar zulckx voorgeleesen en hebben zulckx alle met haar eigen hand ondertekent tot bewijs van volle consent, so geschied in het pastorijen huijs tot Ottersom 20den october anno 1783
Johannes van den Bergh
Lisbet van den Berg
Ruht Rijnijs
Meggel van den Beergh
Anna Catren Reintens
Samenvatting inhoud akte no. 110 Landgericht Cleve, d.d. 26 junij 1780
De nagelaten kinderen van Peter van den Berg en Anna Wolters
Elisabeth van den Berg
Johannes van den Berg
Welbert van den Berg
Mechteld van den Berg
verkopen een huis met moestuin (Kohlhof) gelegen aan de Maastraat en voor de Maaspoort te Gennep aan Dokter Abraham van Daalen in Hollandse Dienst geweest, voor 350 gulden (20 stuivers per gulden), met de verplichting om jaarlijks aan de Koninklijke Renty (= koning van Pruisen) te Gennep 11 stuivers en 5 duiten te betalen en aan het Gasthuis jaarlijks 6 stuivers en 3 duiten.
Wilbert van den Bergh onderschrijft dat hij de 350 gulden baar heeft gekregen. Hij doet dat mede namens zijn broer en zusters.
Elisabeth van den Berg ondertekent met een kruisje
De anderen ondertekenen met:
Welbert van den Bergh
Johannes van den Bergh
Meggel van den Bergh
Op het laatste blad staat dat Wilbert van den Berg dat verkoopt namens zijn broer en zusters het huis en kohlhof wat eigendom was van zijn overleden ouders aan Abraham van Daalen op 23 juni 1780.
|